Έφυ΄εν ο Λάμπης τη Ρουσσάβας… ο «Χουσεΐν»

της Μυροφόρας Ε. Ευσταθιάδου

Κάθε απώλεια ενός προσώπου είναι επώδυνη. Όταν, όμως, το πρόσωπο αυτό είναι αγαπητό σε πολλούς, το συναίσθημα της απώλειας συνοδεύεται και από την απώλεια ενός κομματιού της κοινωνικής ζωής. Ένα σημαντικό «κομμάτι» που συνδιαμόρφωνε την κοινωνική ζωή του Δήμου Ελλησπόντου Κοζάνης, και όχι μόνο, ήταν ο «Χουσεΐν». Την Τρίτη, 13 Μαρτίου 2012, έφυγε από κοντά μας ο Χαράλαμπος Παταρίδης, σε ηλικία 58 ετών. Λυράρης και κατασκευαστής λύρας, ζούσε με την οικογένειά του στον Άγιο Δημήτριο Κοζάνης. Καταγωγή, από το χωριό Μελιανάντων του Χαψίκιοι.

Δεν ήταν «αναγνωρίσιμος» στο ευρύ ποντιακό κοινό ο Χουσεΐν. Στο τελευταίο αντίο, όμως, το πλήθος που ήρθε να τον αποχαιρετήσει άγγιζε τις δύο χιλιάδες… Γιατί; Γιατί παρόλα τα προβλήματα που κλόνιζαν την υγεία του δεν έλεγε ποτέ όχι σε μουχαπέτ΄.

Μάλλον το επιδίωκε. Γιατί μπορούσε να μιλάει με τις ώρες για το πότε πρέπει να κόψει το κάθε δέντρο, άλλο ημέρα κι άλλο νύχτα, για να κατασκευάσει τη λύρα. Γιατί έπαιζε λύρα απλά, παραδοσιακά, «χαψικιεέτ΄κα». Γιατί είχε «παρωνύμ΄» ο «Χουσεΐν», (από τον τότε βασιλιά της Ιορδανίας). Γιατί ήταν ο λυράρης που έπαιξε στη Λιβερά τα Μωμο΄έρια στην πρώτη αναβίωση του δρωμένου, το 2009. Γιατί το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου ανέβηκε το μονοπάτι της Παναγίας Σουμελά του Πόντου, ντυμένος με τα ζίπκας, παίζοντας λύρα και τραγουδώντας. Γιατί κανείς δεν είχε να πει κακό λόγο για το Χουσεΐν. Γιατί με ένα τηλεφώνημα μπορούσε να βρεθεί στην άκρη της γης για χάρη των συγγενών και φίλων του. Γιατί είχε απίστευτο ποντιακό χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Γιατί ήταν πάντα με το χαμόγελο στα χείλη. Γιατί είχε καθαρό ποντιακό βλέμμα…

Ο Λάμπον ασ΄ οι Παταράντας, ο Λάμπης τη Ρουσσάβας, ήταν ένας παραδοσιακός λαϊκός άνθρωπος, σαν αυτούς που ήρθαν τότε από τον Πόντο. Υπάρχουν και σήμερα τέτοιοι τύποι και δεν είναι μεγάλοι σε ηλικία. Λαϊκοί τύποι υπάρχουν ακόμη και στην πόλη. Είναι αυτοί που δεν είναι «δήθεν». Είναι αυτοί που όταν πάνε στον Πόντο, γίνονται ένα με τον τόπο και τους ανθρώπους του. Που απολαμβάνουν κάθε εικόνα και μυρωδιά εκεί.

Σχεδόν σε κάθε οικογένεια υπάρχει ένας τέτοιος τύπος. Το λάθος όλων μας είναι ότι δε δίνουμε σημασία στην αυθεντικότητα της σημερινής εποχής και προσπαθούμε να δημιουργήσουμε νέο-παραδοσιακά πρότυπα από διηγήσεις και απομιμήσεις. Ένα ακόμη λάθος είναι να μην αποδίδουμε την αξία που αρμόζει στους μη επαγγελματίες καλλιτέχνες, προσμετρώντας την αξία του λυράρη με δεξιοτεχνικά μόνο κριτήρια.

Ο Χουσεΐν, δήλωσε ότι θα ξαναπάει στον Πόντο το 2013. Γιατί τότε θα ερχόταν ο αδελφός του από την Αυστραλία… Δεν κατάφερε να τηρήσει την υπόσχεσή του. Κατάφερε, όμως, να αποχαιρετήσει τον Ελλήσποντο, λίγες μέρες πριν «φύγει» με ένα παρατεταμένο μουχαπέτ΄ μιας εβδομάδας, από χωριό σε χωριό. Ένα μουχαπέτ΄ που χαράχτηκε βαθιά στη μνήμη όλων, γιατί ο πόθος του για γλέντι ξεπερνούσε κάθε προηγούμενο. Μόνο στη Σκήτη δεν πρόφτασε να πάει… Τραγουδώντας επαναλάμβανε ξανά και ξανά ένα δίστιχο:

Αν αποθάνω για τ΄ εμέν ΄κί θέλω εγώ να κλαίτεν,
τα κεμεντζέδες να παίζ΄νε, τρα΄ωδίας να λέτεν…

Έπαιξε η λύρα του φίλου του Γιώργου Αμαραντίδη, του Σιμούλ΄ αλλά δε μπόρεσε κανείς να ακολουθήσει την προσταγή του Λάμπου «να μη κλαίτεν»…

* Η εκπομπή "Αληθινά Σενάρια" που θα μεταδοθεί την Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012 θα αφιερωθεί στη μνήμη του Χαράλαμπου Παταρίδη.