Το Μεταβολικό Σύνδρομο είναι η συνύπαρξη περισσοτέρων του ενός φυσιοπαθολογικών διαταραχών, που δεν τις χαρακτηρίζουμε από μόνες τους απαραίτητα ως παθολογικές, αλλά που μπορούν αν συνδυαστούν στο ίδιο άτομο να αυξήσουν σημαντικά τον καρδιοαγγειακό κίνδυνο.
Αν κι παρατήρηση ότι το αυξημένο σωματικό βάρος, ιδιαίτερα ή κοιλιακή παχυσαρκία, προδιαθέτει για σακχαρώδη διαβήτη και καρδιοαγγειακά νοσήματα είναι πολύ παλιά, το ενδιαφέρον γι αυτή την πάθηση έγινε πιο έντονο τα τελευταία 60 χρόνια και αναγνωρίστηκε απ τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μόνο το 2001 ως ¨Δυσμεταβολικο Σύνδρομο Χ¨.
Κριτήρια Διάγνωσης:
Η ύπαρξη ή μη του Μεταβολικού Συνδρόμου δίχασε, και συνεχίζει να διχάζει, τον ιατρικό κόσμο για πολλά χρόνια. Κατά ανάλογο τρόπο, και στα κριτήρια διάγνωσης του συνδρόμου δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία.
Κατά την Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IFD) πρέπει να συνυπάρχουν το λιγότερο 2 απ τις παρακάτω διαταραχές για να διαγνωστεί το Μεταβολικό Σύνδρομο:
- Περίμετρος Μέσης (κοιλιακή παχυσαρκία) >94 cm (ανδρες) >80 cm (γυναίκες)
-Σάκχαρο νυστείας >100 mg/dl
-Αρτηριακή Πίεση >130/85 mmHg
-Τριγλυκερίδια >150 mg/dl
-Χοληστερόλη HDL < 40 mg/dl (ανδρες)
< 50 md/dl (γυναίκες)
Αντίθετα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) και το NCEP (εθνικό πρόγραμμα εκπαίδευσης για την χοληστερόλη/ΗΠΑ) ορίζουν ότι για την διάγνωση πρέπει να συνυπάρχουν το λιγότερο 3 κριτήρια:
- Περίμετρος Μέσης (κοιλιακή παχυσαρκία) >102 cm (ανδρες) >88 cm (γυναίκες)
-Σάκχαρο νυστείας >110 mg/dl
-Αρτηριακή Πίεση >130/85 mmHg
-Τριγλυκερίδια >150 mg/dl
-Χοληστερόλη HDL < 50 mg/dl (ανδρες)
< 60 md/dl (γυναίκες)
Η ηλικία, αν και δεν είναι φυσικά μέρος του μεταβολικού συνδρόμου, είναι ένας επιπλέον παράγοντας καρδιοαγγειακού κινδύνου ξεκινώντας απ τα 45 για τους άνδρες και τα 55 για τις γυναίκες.
Πού οφείλεται το Μεταβολικό Σύνδρομο;
Διαφορετικά σημεία εκκίνησης έχουν οι ειδικοί και όσον αφορά την κύρια αιτία που οδηγεί στο μεταβολικό σύνδρομο.
Για κάποιους (NCEP) η παχυσαρκία είναι η αφετηρία για το μεταβολικό σύνδρομο καθώς, ιδιαίτερα η κοιλιακή παχυσαρκία, θεωρείται προφλεγμονώδης κατάσταση που συνοδεύεται από έκκριση παραγόντων της φλεγμονής (ιδιαίτερα του TNF-α) που δρώντας στον υποδοχέα της ινσουλίνης δημιουργούν ινσουλινοαντίσταση και υπεργλυκαίμια.
Για άλλους (WHO, IDF) η αφετηρία είναι η ίδια η ινσουλινοαντίσταση, ανεξάρτητα απ την παχυσαρκία.
Και στις δύο περιπτώσεις, το αποτέλεσμα είναι η διαταραχή του μεταβολισμού των λιπιδίων, η αρτηριακή υπέρταση και η δημιουργία αθηρωματικής πλάκας, ένα εκρηκτικό μείγμα που μπορεί να οκταπλασιάσει τον κίνδυνο για ζαχαρώδη διαβήτη και να τετραπλασιασει τον κίνδυνο καρδιοαγγειακής νόσου και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Ποια είναι η θεραπεία του Μεταβολικού Συνδρόμου;
Η ακρογωνιαία λίθος της θεραπείας του μεταβολικού συνδρόμου είναι η διαιτητική αγωγή, ιδιαίτερα η μεσογειακή δίαιτα, και η σωματική άσκηση. Η μείωση βάρους, ακόμα κι ενός 7-10%, είναι ικανή να βελτιώσει το μεταβολικό σύνδρομο, αρκεί αυτή να είναι αργή και σταθερή στο χρόνο.
Η φαρμακευτικη αγώγη βρίσκει θέση στις επιμέρους φυσιοπαθολογικές διαταραχές του συνδρόμου, η αντιπερτασική αγωγή σε περίπτωση αρτηριακής υπέρτασης, φάρμακα για την δυσλιπιδαιμία σε περίπτωση δυσλιπιδαίμιας, αντιδιαβιτικά φάρμακα σε περίπτωση υπεργλυκαιμίας-υπερινσουλιναιμίας.